Το μπιλιάρδο για αρχάριους

Συγγραφέας: kavalacity.net.... Δημοσίευση στη κατηγορία Παιχνίδια

Η ιστορία του μπιλιάρδου ξεκινάει από πολύ παλιά και δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το παιχνίδια έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα.

Στην πολύχρονη ιστορία του το μπιλιάρδο σε όλες του τις παραλλαγές είναι ένα συναρπαστικό παιχνίδι που έχει παιχτεί από απλούς ανθρώπους του μόχθου, αριστοκράτες, τυχοδιώκτες, βασιλείς, προέδρους, πλούσιους και φτωχούς σε μια πορεία συνδεδεμένη στενά με την κοινωνική εξέλιξη των τελευταίων 500 χρόνων.

Σαν τους πρώτους πρόγονους στην ιστορία του μπιλιάρδου μπορούμε να θεωρήσουμε τα παιχνίδια που παίζονταν σε χόρτο, όπου μπάλες χτυπιόνταν με ξύλινα ραβδιά και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στην βόρεια Ευρώπη και τη Γαλλία κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα. Το παιχνίδι εξελίχθηκε από υπαίθριο σε παιχνίδι εσωτερικών χώρων και άρχισε να παίζεται σε ξύλινα τραπέζια με πλαϊνά προστατευτικά τοιχώματα για να μη φεύγουν οι μπάλες και πράσινο ύφασμα, μάλλον σε ανάμνηση του χόρτου. Τις μπάλες τις έσπρωχναν παρά τις χτυπούσαν με ξύλινα ραβδιά που τα έλεγαν μασιές. Οι περισσότεροι όροι του μπιλιάρδου προέρχονται από τη γαλλική γλώσσα όπως και ο όρος μπιλιάρδο που έχει προέρθει από τη λέξη μπάλα – μπαλάκι.

Το μπιλιάρδο παρόλο που ήταν το αγαπημένο παιχνίδι ευγενών και βασιλιάδων ήταν αρκετά δημοφιλές και στο απλό λαό. Πληροφορίες για αυτά

τα πρώτα χρόνια αντλούμε από διάφορες αναφορές για τις δραστηριότητες των ευγενών αλλά και από συγγραφείς, όπως αυτή του Σαίξπηρ που αναφέρει το μπιλιάρδο στο έργο του Αντώνιος και Κλεοπάτρα. Αυτή η αναφορά οδήγησε λανθασμένα κάποιους να πιστέψουν ότι το μπιλιάρδο ήταν ένα παιχνίδι γνωστό στην αρχαία Αίγυπτο. Το πιθανότερο είναι η αναφορά απλώς να αντανακλά το πόσο δημοφιλές ήταν το παιχνίδι στα χρόνια του Σαίξπηρ.

Το γαλλικο μπιλιάρδο είναι η μορφή του μπιλιάρδου που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη και πιο πολύ στη Γαλλία και από εκεί πήρε το όνομα του. Αποκλειστικό προνόμιο των ευγενών για πολύ μεγάλο διάστημα, έγινε κάποια στιγμή δημοφιλές λαικό παιχνίδι, όταν άρχισαν να διαθέτουν κάποια στιγμή τραπέζια μπιλιάρδου λέσχες και σύλλογοι που μπορούσε να έχει πρόσβαση το πλατύ κοινό. Το γαλλικό μπιλιάρδο με τις διάφορες παραλλαγές του δεν παύει να θεωρείτε ακόμη και σήμερα το πιο δεξιοτεχνικό είδος μπιλιάρδου και οι παρτίδες του συγκινούν εκατομμύρια φίλους του παιχνιδιού σε όλο το κόσμο.

Το αμερικάνικο μπιλιάρδο ή το μπιλιάρδο με τις τρύπες είναι το είδος του παιχνιδιού που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και γι'αυτό το λόγο ονομάστηκε αμερικάνικο. Διεθνώς είναι η πιο γνωστή μορφή του παιχνιδιού καθώς για το αμερικάνικο μπιλιάρδο έχουν γυριστεί ταινίες με πολυ δημοφιλείς πρωταγωνιστές και έχουν εκτινάξει τη φήμη του μπιλιάρδου στα ύψη. Στην Ελλάδα παρόλα αυτά είναι πολύ δημοφιλές και το γαλλικό μπιλιάρδο και δεν είναι λίγοι αυτοί που είναι φανατικοί του ενός ή του άλλου. Σημασία έχει ότι το μπιλιάρδο είναι ένα καταπληκτικό παιχνίδι και όλες οι παραλλαγές του έχουν την δική τους ξεχωριστή αξία, διαθέτοντας παίκτες με εκπληκτικές δυνατότητες.

Στο εννιάμπαλο μπιλιάρδο δεν υπάρχει βαθμολογία. Όποιος παίκτης βάλει την μπάλα 9 σε τρύπα κερδίζει. Στο εννιάμπαλο μπιλιάρδο ένας παίκτης κάνει φάουλ και δίνει τη σειρά στον αντίπαλο για να παίξει όταν, βάλει λάθος μπάλα ή την άσπρη σε τρύπα, όταν κατά το αρχικό σπάσιμο δεν μπεί καμία μπάλα ή τουλάχιστον 4 μπάλες δεν ακουμπήσουν στις σπόντες του τραπεζιού και όταν μετά το χτύπημα από την άσπρη μπάλα δεν μπεί καμία μπάλα σε τρύπα ή καμία δεν ακουμπήσει σε σπόντα.

Το σνούκερ, γνωστό και ως "αγγλικό σνούκερ", είναι ένα από τα πιο δημοφιλή παιχνίδια μπιλιάρδου στον κόσμο, ιδιαίτερα στην Αγγλία.

Το τραπέζι του σνούκερ είναι κάπως μεγαλύτερο από το κανονικό τραπέζι μπιλιάρδου και οι τσέπες του είναι λίγο πιο στενές. Το σνούκερ παίζεται με 22 μπάλες: 1 λευκή, 15 κόκκινες και 6 χρωματιστές μπάλες. Άλλα παιχνίδια αμερικάνικου μπιλιάρδου παίζονται με 16 μπάλες: 1 λευκή μπάλα και 15 αριθμημένες μπάλες.

Ο σκοπός στο σνούκερ είναι να επιτύχετε την υψηλότερη βαθμολογία στέλνοντας τις κόκκινες και τις χρωματιστές μπάλες στις τσέπες. Ο σκοπός του οκτάμπαλου, για παράδειγμα, είναι να στείλετε στις τσέπες τις 7 μπάλες και την μπάλα Νο 8.Ο σκοπός στο παιχνίδι σνούκερ είναι να επιτύχετε περισσότερους πόντους από τους αντιπάλους σας, με βάση τους κανόνες του σνούκερ.Η βολή για το "σπάσιμο" γίνεται με τη λευκή μπάλα τοποθετημένη μέσα στο ημικύκλιο. Ο παίκτης πρέπει να χτυπήσει με τη λευκή μπάλα μία κόκκινη μπάλα. Σύμφωνα με τους κανόνες του σνούκερ, η μπάλα δεν χρειάζεται να έλθει σε επαφή με σπόντα ούτε να πέσει σε τσέπη κατά το αρχικό "σπάσιμο".Η κανονική τοποθέτηση μιας μπάλας σε τσέπη σύμφωνα με τους κανόνες του σνούκερ που αναφέρονται πιο κάτω, επιτρέπει στον παίκτη να συνεχίσει να παίζει στο τραπέζι μέχρι να αποτύχει στην τοποθέτηση μιας μπάλας σε τσέπη. Για να ολοκληρωθεί η κανονική τοποθέτηση μιας μπάλας σε τσέπη, ο παίκτης πρέπει να υποχρεώσει τη λευκή μπάλα ή μία μπάλα-στόχο να ακουμπήσει σε μια σπόντα ή να τοποθετηθεί σε μια τσέπη αφού η λευκή χτυπήσει μία μπάλα. Όταν η λευκή μπάλα δεν χτυπήσει πρώτα μία μπάλα, θεωρείται ότι έχει γίνει φάουλ.

Κανόνες

8-Ball

Το παιχνίδι παίζεται με όλες τις μπάλες. Υπάρχουν οι "μονές", οι οποίες είναι αριθμημένες από το 1 μέχρι το 7, η μαύρη (8), οι "διπλές" (9-15) και η άσπρη. Χτυπώντας πάντα με τη στέκα την άσπρη πρέπει να βάλεις στις τρύπες όλες τις μπάλες της ίδιας ομάδας (μονές ή διπλές -ανάλογα ποιες έχει ο καθένας) και στο τέλος τη μαύρη (8). Ο παίκτης που βάλει πρώτος τη μαύρη κερδίζει.

Σπάσιμο

Το σπάσιμο γίνεται με την άσπρη πίσω από το "δεύτερο διαμάντι". Αν μπει κάποια μπάλα ο παίκτης που έσπασε συνεχίζει διαλέγοντας μπάλες, διαφορετικά παίζει ο αντίπαλος.

Αν βγει κάποια μπάλα έξω από το τραπέζι στο σπάσιμο είναι φάουλ και ο επόμενος παίκτης μπορεί να πάρει την άσπρη μπάλα και να τη τοποθετήσει πίσω από το "δεύτερο διαμάντι" και να διαλέξει εκείνος μπάλα. Στην περίπτωση που μπει η μαύρη στο σπάσιμο ο παίκτης που έσπασε έχει δικαίωμα να στήσει ξανά το τραπέζι βγάζοντας τη μαύρη έξω και να την τοποθετήσει στο σημείο που βρίσκεται το τρίγωνο, όταν ξεκινάει ένα παιχνίδι.

Επιλογή Ομάδας

Αφού γίνει το σπάσιμο, άσχετα με το αν μπήκαν ή όχι μπάλες, ο παίκτης που παίζει (ο ίδιος ή ο επόμενος) έχει δικαίωμα να διαλέξει ποιες μπάλες θέλει. Αν ο παίκτης που έσπασε έβαλε μπάλα στο σπάσιμο, έχει δικαίωμα να διαλέξει ή τις μονές ή τις διπλές. Αν για παράδειγμα, στο σπάσιμο μπήκε μία «μονή», μπορεί ν α διαλέξει τις «μονές» χωρίς αυτό να τον εμποδίζει να πάρει και τις «διπλές»

Φάουλ

Όταν κάποιος παίκτης κάνει φάουλ, χάνει την σειρά του και ο επόμενος παίρνει την άσπρη μπάλα, και την τοποθετεί όπου θέλει πάνω στο τραπέζι. Αν όμως γίνει φάουλ στο σπάσιμο τότε ο επόμενος παίκτης πρέπει να τοποθετήσει την άσπρη μπάλα, από το δεύτερο διαμάντι και πίσω.

Περιπτώσεις Φάουλ

• Όταν  η άσπρη δεν βρει καμία μπάλα
• Όταν η άσπρη δεν χτυπήσει πρώτα μία μπάλα της δικής μας ομάδας, αλλά χτυπήσει μπάλα του αντιπάλου ή τη μαύρη. Μοναδική εξαίρεση είναι όταν δεν έχει γίνει ακόμη επιλογή ομάδας ή όταν δεν υπάρχουν μπίλιες της ομάδας μας στο τραπέζι και παίζουμε τη μαύρη.
• Αν δεν μπει μπάλα, και δεν χτυπήσει καμία μπάλα σε σπόντα (φάουλ τοίχου. Προσοχή: η άσπρη πρέπει πρώτα να χτυπήσει μία δική μας μπάλα, και μετά να χτυπήσει οποιαδήποτε μπάλα σε σπόντα, διαφορετικά είναι φάουλ.
• Αν κουνηθεί οποιαδήποτε μπάλα με το χέρι, τη στέκα τη γέφυρα ή οποιοδήποτε άλλο μέσο.

9-Ball

Σκοπός του παιχνιδιού

Το παιχνίδι αυτό παίζεται με τις μπάλες από το νούμερο 1 μέχρι το νούμερο 9 οι οποίες τοποθετούνται στο τρίγωνο σε σχήμα ρόμβου και στήνονται στο τραπέζι στο ίδιο σημείο που βάζουμε το τρίγωνο και στο 8μπαλο. Σε αυτό το παιχνίδι, ο παίκτης ξεκινάει από την μπάλα νούμερο 1 και στόχος του είναι να φτάσει με την σειρά στην μπάλα νούμερο 9. Νικητής του παιχνιδιού είναι αυτός που θα βάλει την μπάλα νούμερο 9. Για παράδειγμα, αν ένας παίκτης βάλει όλες τις μπάλες μέχρι την μπάλα 8 και ο άλλος βάλει μόνο την 9 κερδίζει αυτός που έβαλε την 9. Άλλη μία ιδιαιτερότητα που έχει το 9μπαλο είναι ότι η 9 δεν χρειάζεται να μπει απαραίτητα στην σειρά της και μπορεί ο παίκτης να την βάλει με συνδυασμό. Στο συνδυασμό όμως, ο παίκτης πρέπει πρώτα να χτυπήσει την μπάλα που είναι η σειρά της και αυτή μετά να βάλει την 9. Τέλος, στο 9μπαλο μπορεί κανείς να κερδίσει, όταν ο αντίπαλος κάνει 3 συνεχόμενα φάουλ χωρίς να ακουμπήσει μπάλα.

Σπάσιμο

Το σπάσιμο γίνεται με την άσπρη μπάλα την οποία τοποθετούμε, πίσω από το δεύτερο διαμάντι, όπως ακριβώς συμβαίνει και στο 8μπαλο. Αν ο παίκτης που σπάει βάλει στο σπάσιμο την 9 τότε είναι και ο νικητής του παιχνιδιού. Αν όμως μαζί με την 9 μπει και η άσπρη ή βγει έξω από το τραπέζι, τότε είναι φάουλ. Σε αυτήν την περίπτωση, ο αντίπαλος βάζει πάλι στο τραπέζι την μπάλα 9 ( στο σημείο που τοποθετείται το τρίγωνο) και συνεχίζει να παίζει εκείνος, βάζοντας την άσπρη σε όποιο σημείο θέλει.

Περιπτώσεις Φάουλ

• Φάουλ στο 9μπαλο γίνεται όταν ο παίκτης δεν ακουμπήσει την μπάλα που είναι η σειρά της και ακουμπήσει κάποια άλλη.
• Όταν  η άσπρη δεν βρει καμία μπάλα
• Αν κουνηθεί οποιαδήποτε μπάλα με το χέρι, τη στέκα τη γέφυρα ή οποιοδήποτε άλλο μέσο.
• Αν παίξει κάποιος ενώ κάποια μπάλα ακόμη κινείται.
• Όταν με τη στέκα "σπρώξουμε" την άσπρη μπάλα αντί να τη χτυπήσουμε.
• Αν δηλαδή η στέκα χτυπώντας τη μπάλα συνεχίσει μαζί της, τότε έχουμε φάουλ (διπλοστεκιά).
• Αν η στέκα χτυπήσει στη μπάλα περισσότερες από μία φορά.
• Όταν φύγουν οι δύο μπάλες μαζί. Αν για παράδειγμα, η άσπρη με μία άλλη μπάλα είναι πάρα πολύ κοντά μεταξύ τους, ρίξουμε τη στεκιά και φύγουν και οι δύο μπάλες μαζί, τότε είναι φάουλ (καρότσα).
• Όταν βγει μπάλα εκτός τραπεζιού.
• Τέλος, ισχύει κι εδώ το φάουλ τοίχου, όπως και στο 8μπαλο. Δηλαδή, όταν η άσπρη χτυπήσει μία μπάλα και  μετά το χτύπημα καμία δεν ακουμπήσει στη σπόντα.

Γαλλικό 

Στο γαλλικό, οι υποκατηγορίες είναι: ελεύθερο, κάδρο (71 και 47 προς 2 και 47 προς 1), σπόντα, τρίσποντες. Οι γενικοί του κανόνες είναι: παίζεται με δύο παίκτες. Σκοπός τους είναι να πετύχουν όσα περισσότερα «χτυπήματα» μπορούν μέχρι να φτάσουν κάποιο συγκεκριμένο αριθμό, ο οποίος είναι ανάλογος με το επίπεδο των παικτών. Παίζεται με τρεις μπάλες. Δύο άσπρες και μία κόκκινη και έχουν λίγο μεγαλύτερο όγκο από αυτόν που έχουν οι μπάλες του αμερικανικού. Οι δύο άσπρες ξεχωρίζουν μεταξύ τους από ένα μικρό τρίγωνο ή κύκλο (πικέ) που έχει πάνω της η μία από τις δύο. 

Το γαλλικό μπιλιάρδο, στην κατηγορία τρίσποντες, παίζεται επίσης με τρεις μπάλες όπως αναφέραμε και στο ελεύθερο αλλά έχει μία σημαντική διαφορά. Σε αυτήν την κατηγορία, ο παίκτης έχει τον ίδιο σκοπό, να προσπαθήσει δηλαδή με την μπάλα νούμερο 1 να πετύχει διαδοχικά την 2 και την 3. Η διαφορά είναι ότι, η μπάλα νούμερο 1 πρέπει να αγγίξει τουλάχιστον τρείς σπόντες πριν σημειωθεί η καραμπόλα. Δηλαδή πρέπει να ακουμπήσει την σπόντα ή τις σπόντες, πρίν ή μετά την επαφή με την μπάλα νούμερο 2, και στη συνέχεια με την 3 για να μετρήσει σαν πόντος η καραμπόλα που σημειώθηκε. Αυτή η κατηγορία στο γαλλικό μπιλιάρδο, είναι πιο δύσκολη για τους αρχάριους αλλά παράλληλα και πιο εντυπωσιακή.,

Το σνούκερ

Το σνούκερ, γνωστό και ως "αγγλικό σνούκερ", είναι ένα από τα πιο δημοφιλή παιχνίδια μπιλιάρδου στον κόσμο, ιδιαίτερα στην Αγγλία.  Το τραπέζι του σνούκερ είναι κάπως μεγαλύτερο από το κανονικό τραπέζι μπιλιάρδου και οι τσέπες του είναι λίγο πιο στενές. Το σνούκερ παίζεται με 22 μπάλες: 1 λευκή, 15 κόκκινες και 6 χρωματιστές μπάλες. Άλλα παιχνίδια αμερικάνικου μπιλιάρδου παίζονται με 16 μπάλες: 1 λευκή μπάλα και 15 αριθμημένες μπάλες.
Ο σκοπός στο σνούκερ είναι να επιτύχετε την υψηλότερη βαθμολογία στέλνοντας τις κόκκινες και τις χρωματιστές μπάλες στις τσέπες. Ο σκοπός του οκτάμπαλου, για παράδειγμα, είναι να στείλετε στις τσέπες τις 7 μπάλες και την μπάλα Νο 8.

Εξοπλισμός για το σνούκερ

Ο εξοπλισμός για το σνούκερ περιλαμβάνει ένα τραπέζι, το οποίο είναι κάπως μεγαλύτερο από το κανονικό τραπέζι μπιλιάρδου, 22 μπάλες συμπεριλαμβανομένης της λευκής μπάλας και ένα σετ από στέκες.

Το σνούκερ συνήθως παίζεται σε τραπέζι διαστάσεων 6 X 12 ή 5 X 10. Οι σπόντες στο τραπέζι του σνούκερ είναι πιο στενές από τις σπόντες στα άλλα τραπέζια μπιλιάρδου, με αποτέλεσμα τα ανοίγματα στις τσέπες να είναι πιο ομαλά. Μία ευθεία γραμμή σχεδιάζεται σε απόσταση 73,66 cm (29 ίντσες) από την κάτω σπόντα, η οποία ονομάζεται διαχωριστική γραμμή (baulk line) και έχει στο κέντρο της ένα ημικύκλιο, γνωστό και ως "D". Ένα τυπικό σετ από μπάλες σνούκερ περιλαμβάνει 15 μη αριθμημένες κόκκινες μπάλες, έξι χρωματιστές αριθμημένες μπάλες και μία λευκή μπάλα. Κάθε μπάλα έχει διαφορετική αξία: κόκκινη=1, κίτρινη=2, πράσινη=3, ξαφέ=4, μπλε=5, ροζ=6 και μαύρη=7.

Σκοπός στο σνούκερ

Ο σκοπός στο παιχνίδι σνούκερ είναι να επιτύχετε περισσότερους πόντους από τους αντιπάλους σας, με βάση τους κανόνες του σνούκερ.

Σπάσιμο

Η βολή για το "σπάσιμο" γίνεται με τη λευκή μπάλα τοποθετημένη μέσα στο ημικύκλιο. Ο παίκτης πρέπει να χτυπήσει με τη λευκή μπάλα μία κόκκινη μπάλα. Σύμφωνα με τους κανόνες του σνούκερ, η μπάλα δεν χρειάζεται να έλθει σε επαφή με σπόντα ούτε να πέσει σε τσέπη κατά το αρχικό "σπάσιμο".

Κανόνες του σνούκερ

Η κανονική τοποθέτηση μιας μπάλας σε τσέπη σύμφωνα με τους κανόνες του σνούκερ που αναφέρονται πιο κάτω, επιτρέπει στον παίκτη να συνεχίσει να παίζει στο τραπέζι μέχρι να αποτύχει στην τοποθέτηση μιας μπάλας σε τσέπη. Για να ολοκληρωθεί η κανονική τοποθέτηση μιας μπάλας σε τσέπη, ο παίκτης πρέπει να υποχρεώσει τη λευκή μπάλα ή μία μπάλα-στόχο να ακουμπήσει σε μια σπόντα ή να τοποθετηθεί σε μια τσέπη αφού η λευκή χτυπήσει μία μπάλα. Όταν η λευκή μπάλα δεν χτυπήσει πρώτα μία μπάλα, θεωρείται ότι έχει γίνει φάουλ.